روز جهانی عکاسی ؛ علت نام‌گذاری این روز چیست؟
19 آگوست ( مصادف با 28 مرداد ماه ) در تقویم بسیاری از کشورهای جهان به عنوان روز جهانی عکاسی نام‌گذاری شده است. همین باعث شده افراد بسیاری از جمله عکاسان و دیگر هنرمندان، این روز را در شبکه‌های اجتماعی با اشتراک پست‌هایشان تبریک بگویند.
اما شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که اصلا چرا 19 آگوست به عنوان روز جهانی عکاسی نامیده شده است؟ اگر به دنبال پاسخ این پرسش هستید، تا انتهای این مقاله همراه من باشید.
ماجرا چیست؟
واقعیت این است که ایده‌ی نام‌گذاری این روز ( در جهان )، به عنوان روز جهانی عکاسی قدمت زیادی نداشته و به سال 2010 باز می‌گردد. جوانی استرالیایی به نام کُرسکه آرا ( Korske Ara ) در روز 19 آگوست این سال، وبسایتی با عنوان روز جهانی عکاسی ( worldphotographyday.com ) را راه‌اندازی کرده و پیشنهاد می‌دهد که این روز به عنوان روز جهانی عکاسی گرامی داشته شود.
اما در اصل شورای عکاسی بین‌المللی هند در سال 1991 نخستین نهادی بود که این روز را رسما به عنوان روز جهانی عکاسی جشن گرفت و از آن هنگام تا امروز هر سال کشورهای بیشتری این تاریخ را بعنوان ( روز جهانی عکاسی ) در تقویم‌های خود گنجانده‌اند. بطوری که هر سال این رویداد نسبت به سال گذشته در گستره‌ی بزرگتری برگزار شده است.
چرا 19 آگوست؟
اما اصلا چرا 19 آگوست؟ این روز به علت اختراع داگرئوتایپ، روز جهانی عکاسی لقب گرفته است. داگرئوتایپ یا داگرئوتیپ ( daguerréotype ) نخستین روش موفق در ثبت عکس‌های دائمی و استفاده تجاری از عکاسی است. این روش را لوئی داگر مخترع و عکاس فرانسوی به همراه ژوزف نیسه فور نیپس در سال 1837 میلادی اختراع کرد.
دستگاه داگرئوتایپ
دو سال بعد از این ماجرا و در روز 9 ژانویه سال 1839، آکادمی علوم فرانسه این اختراع را به رسمیت شناخت و آن را برای تمام مردم جهان معرفی کرد. با این وجود 19 آگوست روزی بود که پتنت روش دو مخترع یاد شده توسط دولت فرانسه خریداری شد.
البته بر خلاف آنچه تصور می‌کنید، اولین تصویر دائمی جهان توسط داگرئوتایپ ثبت نشده است. قدیمی‌ترین عکس ثبت شده در تاریخ عکاسی، تصویری است که نیسه فور نیپس، اشراف زاده‌ی فرانسوی در سال 1826 با فرآیندی که خود آن را هلیوگرافی نامید از چشم‌انداز پنجره‌ی اتاقش گرفت.
اولین تصویر دائمی جهان که توسط ژوزف نیپس به ثبت رسیده است
داگرئوتایپ چه زمانی وارد ایران شد؟
نخستین دستگاه‌های عکاسی به روش داگرئوتیپ، به درخواست محمد شاه قاجار از کشورهای روسیه و انگلیس به دربار ایران وارد شد. دستگاه‌های عکاسی روسیه که توسط نیکلای یکم روسیه، تزار روسیه هدیه داده شده بود، زودتر رسید و نیکلای پاولوف دیپلمات جوان روس که به این منظور تعلیم عکاسی دیده بود، این دستگاه‌ها را به تهران آورد و در اواسط دسامبر 1842 ( مصادف با پایان آذر 1221 ) نخستین عکس‌ها را ثبت کرد.
ملک قاسم میرزا شاهزاده ایرانی و ژول ریشار فرانسوی نیز از جمله پیشروانی هستند که در ایران، به شیوه داگرئوتیپ، عکاسی کرده‌اند. با اطلاعاتی که از کتاب مقالات گوناگون تألیف دکتر خلیل خان اعلم الدوله ثقفی از یادداشت‌های ریشار خان، اولین عکاسی که اعتماد السلطنه از او نام برده حاصل می‌شود، این است که اولین عکاسی بر روی صفحه نقره در سال 1260 هجری قمری در تبریز، زمانی که ناصرالدین میرزا ولیعهد بود انجام شده است.
به جز یک عکس که توسط ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلی شاه ثبت شده است، هیچ کدام یک از عکس‌های داگرئوتیپ ایرانی، باقی نمانده‌اند.
تنها عکس باقی مانده ایرانی که به روش داگرئوتیپ ثبت شده است
اختراع سلفی
اختراع سلفی هم داستان جالبی دارد، در سال 1839 رابرت کارنلیس آمریکایی دوربینش را در اتاق پشتی مغازه پدرش در شهر فیلادلفیا تنظیم کرد، درپوش لنز دوربین را برداشت، به جلوی دوربین دوید و برای 5 دقیقه کاملا ساکن سر جای خود نشست. سپس دوباره به سوی دوربین شتافت تا درپوش لنز را بگذارد. این مسئله موجب شد که اولین سلفی تاریخ ثبت شود!
اولین عکس پرتره سلفی تاریخ که توسط رابرت کارنلیس در سال 1839 ثبت شد
اختراع عکاسی رنگی
در سال 1839 شیمیدان و ستاره‌شناس انگلیسی، جان هرشل با استفاده از سدیم تیو سولفات، روشی را برای تهیهٔ نسخه نگاتیو روی شیشه ابداع کرد که به‌مرور جایگزین نگاتیوهای کاغذی شد.
تئوری عکس رنگی سه رنگ، توسط جیمز کلرک ماکسول، فیزیکدان انگلیسی در سال 1855 پیشنهاد شده بود. بر اساس نظریه او، نور مرئی از سه رنگ اساسی قرمز، سبز و آبی، تشکیل شده است. پس فیلمی از سه لایه ساخت که هر لایه آن نسبت به یکی از سه رنگ‌های اولیه حساس بود و توانست نخستین عکس رنگی را در سال 1861 به ثبت برساند.
این عکس در واقع سه تصویر سیاه و سفید بود که با استفاده از فیلتر‌های قرمز، سبز و آبی عکاسی شده بود اما امولسیون فتوگرافیک آن زمان نتوانسته بود که طیف رنگی مناسبی برای ظاهر نمودن عکس بیافریند. این مسئله موجب شد که تصاویر رنگی تا مدتها فراموش شوند.
نخستین عکس رنگی از یک روبان که در سال ۱۸۶۱ توسط جیمز کلرک ماکسول عکسبرداری شده است
بالاخره در سال 1874، یک شرکت انگلیسی اولین شیشه‌های خشک عکاسی را به بازار عرضه کرد و عکاسی جنبه عملی به خود گرفت. اما حمل و نقل مقدار زیادی شیشه، از لحاظ سنگینی و شکنندگی، یکی از مشکلات پیش روی بود؛ تا اینکه در سال 1871 ریچارد مادوکس، فیزیکدان و عکاس انگلیسی با ابداع فیلم عکاسی ژلاتینی، زمان عکاسی را کوتاه کرد و جابه‌جایی فیلم‌های عکاسی را راحت نمود که نقطه عطفی در تاریخ عکاسی محسوب می‌شود.
از آن زمان به بعد علم عکاسی دستخوش تغییرات زیادی شد تا اینکه اولین تصویر دیجیتال در سال 1957 میلادی ثبت گردید؛ تقریبا 20 سال بعد از آنکه راسل اِی. کریش مهندس شرکت کوداک موفق شده بود اولین دوربین دیجیتال را اختراع کند. راسل اولین عکس دیجیتال را به پسر خود اختصاص داد و بدین ترتیب تصویر رنگی او با رزولوشن 176 در 176 پیکسل جاودانه شد.
تصویر راسل اِی. کریش از کودک خود
جمع بندی
تاریخچه عکاسی یکی از گسترده‌ترین مباحث است و قطعا پرداختن به آن در یک مقاله ممکن نیست. اما سعی کردم بخشی از این تاریخ را که مهمترین آن‌ها به شمار می‌رود با شما به اشتراک بگذارم.
امیدوارم مقاله ” روز جهانی عکاسی ؛ علت نام‌گذاری این روز چیست؟ “ برایتان جالب و مفید بوده باشد. نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. همچنین اگر پرسشی دارید، آن را در بخش نظرات همین پست مطرح کنید تا پاسخ دهم. روز جهانی عکاسی مبارک !
